Bài viết được viết bởi BS. Vũ Việt Dũng – Bác sĩ hỗ trợ sinh sản và được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKI. Tăng Đức Cương – Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Đông Đô.
Làm IVF là một hành trình rất gian nan, để đi đến thành công thì mọi quy trình cần phải được tuân thủ chính xác, cùng với đó là sự cố gắng của các cặp đôi. Ngay cả trong việc sinh hoạt vợ chồng, các cặp đôi cũng cần hết sức lưu ý để tránh gặp vấn đề ngoài ý muốn. Vậy làm IVF có phải kiêng quan hệ không? Giai đoạn nào có thể và nên tránh? Sau đây sẽ là giải đáp chi tiết.
Làm IVF có phải kiêng quan hệ không? – Lưu ý theo từng giai đoạn
Quá trình làm IVF có thể kéo dài trong khoảng 4 – 6 tuần. Trong thời gian này, các cặp đôi có nhu cầu sinh hoạt vợ chồng là điều vô cùng hiển nhiên. Theo các bác sĩ Tăng Đức Cương – Giám đốc Đông Đô IVF Center, trả lời cho câu hỏi liên quan đến làm IVF có phải kiêng quan hệ không, cho rằng trên hành trình tìm con bằng IVF, vợ chồng sẽ cần phải kiêng quan hệ trong một số giai đoạn nhất định như trước khi chọc hút trứng, trước khi lấy tinh trùng, trước khi chuyển phôi hay sau khi vừa chuyển phôi…
Giai đoạn kiểm tra sức khoẻ trước khi làm IVF
Trước khi làm IVF các cặp đôi vẫn có thể quan hệ bình thường với tần suất đều đặn. Trước ngày kiểm tra sức khỏe tổng thể ít nhất 48h, nam giới cần kiêng xuất tinh trong trường hợp phải lấy tinh trùng để xét nghiệm. Điều này nhằm đảm bảo chất lượng và số tinh trùng lấy được tốt nhất, mang lại kết quả xét nghiệm chính xác nhất. [1]
Có thể bạn quan tâm: Ăn gì bổ trứng làm IVF? Chế độ ăn uống giúp kích trứng thành công
Giai đoạn tiêm kích trứng
Sau khi tiêm mũi kích trứng đầu tiên từ 8 – 9 tiếng, vợ chồng có thể bắt đầu sinh hoạt bình thường. Việc quan hệ tình dục ở thời điểm này cần lưu ý một số điều sau:
- Sinh hoạt vợ chồng trong giai đoạn này cần tránh vận động mạnh hay quan hệ quá sức để giữ gìn sức khỏe cho những bước làm IVF tiếp theo.
- Các cặp đôi nên quan hệ với cường độ thấp, không nên làm liên tục vì sẽ tăng nguy cơ gây vỡ nang buồng trứng hoặc xoắn vòi trứng, không có lợi cho quá trình thụ thai.
- Sử dụng bao cao su trong quá trình quan hệ để tránh khả năng mang thai tự nhiên ở giai đoạn này. Nguyên nhân vì mục đích của tiêm thuốc kích trứng là lấy được nhiều trứng nhất có thể, nếu mang thai tại thời điểm này sẽ gây ra tình trạng quá kích buồng trứng, đặc biệt là đối với những chị em mắc hội chứng buồng trứng đa nang.
Giai đoạn lấy mẫu tinh trùng để thụ tinh
Song song với quá trình kích trứng, bác sĩ cũng sẽ hẹn người chồng lịch đến lấy mẫu tinh trùng để sàng lọc và thụ tinh. Trước ngày lấy tinh trùng, các ông chồng cần kiêng xuất tinh từ 3 – 5 ngày. Việc này đảm bảo mẫu tinh trùng thu được tốt nhất cả về số lượng và chất lượng, hình thái….
Giai đoạn chọc hút trứng
Các cặp đôi nên kiêng quan hệ trong giai đoạn chọc hút trứng và có thể gần gũi trở lại khi cơ thể của người vợ thực sự sẵn sàng.
- Trước khi lấy trứng: Hai vợ chồng nên kiêng quan hệ trước ngày chọc hút trứng từ 3 – 5 ngày. Bởi lẽ, sau khi kích trứng, buồng trứng có thể to ra và có nhiều nang phát triển. Việc quan hệ khi này có thể dẫn đến vỡ u nang hoặc làm xoắn buồng trứng. [2]
- Sau khi lấy trứng: Sau khi lấy trứng, cơ thể chị em vẫn còn cảm thấy mệt mỏi và đau nhức nên sẽ không thích hợp để sinh hoạt vợ chồng. Bên cạnh đó, việc gần gũi lúc này có thể dẫn tới nguy cơ nhiễm trùng âm đạo. Vì vậy, cặp đôi nên để cơ thể nghỉ ngơi trong 7 – 14 ngày cho tới khi cơ thể của chị em bình phục hẳn.
Giai đoạn canh niêm mạc
Trong giai đoạn này hai vợ chồng vẫn có thể sinh hoạt như bình thường do việc quan hệ không gây ra ảnh hưởng tới tình trạng nội mạc tử cung [3]. Tuy nhiên khi quan hệ bạn nên tránh sử dụng các loại gel bôi trơn và cần vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi quan hệ để tránh viêm nhiễm, nấm ngứa làm ảnh hưởng đến quá trình làm tổ của phôi.
Giai đoạn chuyển phôi
Chuyển phôi là bước cuối cùng và cũng là quan trọng nhất khi thực hiện IVF. Ở giai đoạn này chị em nên tập trung nghỉ ngơi, vận động nhẹ nhàng, sinh hoạt điều độ và ăn uống khoa học. Lời khuyên cụ thể như sau:
- Trước khi chuyển phôi: Trước khi thực hiện khoảng 2- 3 ngày, vợ chồng nên kiêng quan hệ không làm ảnh hưởng tới kết quả chuyển phôi.
- Sau khi chuyển phôi: Ngay cả sau khi chuyển phôi, các cặp đôi vẫn cần kiêng gần gũi để tránh kích thích gây co bóp tử cung, ảnh hưởng đến việc làm tổ của phôi. Chuyên gia khuyến cáo các cặp vợ chồng nên đợi 2 – 3 tuần trước khi tiếp tục các hoạt động tình dục.
- Trong thai kỳ: Nếu làm IVF thành công và chuyển sang giai đoạn dưỡng thai, ở 3 tháng đầu thai kỳ, việc sinh hoạt tình dục có thể diễn ra bình thường tuy nhiên cần kiêng nếu mẹ bầu gặp tình trạng: Tiền sử sảy thai hoặc nguy cơ sảy thai; Ra máu âm đạo hoặc đau bụng không có lý do, đặc biệt là sau khi quan hệ; Cổ tử cung bất thường; Đa thai; Từng ghi nhận bất thường về nhau thai, thường là nhau tiền đạo… [4]
Những lưu ý về sinh hoạt vợ chồng trong quá trình làm IVF
Sinh hoạt vợ chồng không cần phải kiêng trong suốt quá trình làm IVF. Tuy nhiên để việc quan hệ không làm ảnh hưởng tới sức khỏe và kết quả thụ thai, chuyên gia khuyến cáo các cặp đôi nên:
- Quan hệ ở mức nhẹ nhàng, lắng nghe nhu cầu cơ thể và ưu tiên những tư thế không gây áp lực lên vùng bụng.
- Sử dụng các biện pháp an toàn, chú ý vệ sinh để hạn chế các vấn đề viêm nhiễm.
- Duy trì tần suất đều đặn trước khi làm IVF để cân bằng cảm xúc, duy trì chất lượng tinh trùng, giải tỏa căng thẳng và bồi đắp tình cảm vợ chồng.
- Xây dựng thói quen sinh hoạt, dinh dưỡng và lịch khám định kỳ.
Để an tâm hơn, các gia đình nên tìm đến những cơ sở y tế uy tín với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao nếu có ý định làm IVF. Bạn nên chọn những trung tâm hỗ trợ sinh sản với tỷ lệ thành công cao, ví dụ như Đông Đô IVF Center với hơn 62.000 ca thụ tinh trong ống nghiệm thành công, trở thành địa chỉ làm IVF với tỷ lệ thành công vượt trội lên tới 80%, được hàng ngàn cặp đôi hiếm muộn tìm đến.
Không chỉ chú trọng đầu tư vào hệ thống trang thiết bị, các bác sĩ tại đây đều là những chuyên gia trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản, có nhiều năm tu nghiệp trong và ngoài nước, đứng đầu là bác sĩ CKI. Tăng Đức Cương. Bác sĩ không chỉ đóng vai trò chuyên môn mà còn đồng hành, sẵn sàng tư vấn cho các gia đình trong suốt quá trình làm IVF.
Những dấu hiệu nào cần kiêng quan hệ trong suốt thai kỳ?
Sau khi có thai IVF, kiêng quan hệ là một vấn đề được rất nhiều cặp vợ chồng quan tâm. Việc quan hệ tình dục trong thai kỳ, đặc biệt là sau IVF, cần được xem xét cẩn thận bởi nó có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ bầu. Việc kiêng quan hệ trong thai kỳ không phải lúc nào cũng cần thiết, nhưng có những trường hợp nhất định mẹ bầu cần đặc biệt lưu ý và kiêng quan hệ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Dưới đây là những dấu hiệu cần kiêng quan hệ trong suốt thai kỳ:
- Khi có dấu hiệu dọa sảy thai, tụ dịch màng nuôi:
- Dọa sảy thai: Các dấu hiệu như đau bụng dưới âm ỉ hoặc dữ dội, ra máu báo màu hồng hoặc đỏ tươi là những dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sảy thai. Trong trường hợp này, việc quan hệ tình dục có thể kích thích tử cung co bóp, làm tăng nguy cơ sảy thai.
- Tụ dịch màng nuôi: Tụ dịch màng nuôi là tình trạng có một lượng máu tụ giữa màng ối và thành tử cung. Tình trạng này có thể gây bong tróc màng ối, dẫn đến sảy thai hoặc sinh non. Quan hệ tình dục có thể làm tăng áp lực lên vùng bụng, làm tăng nguy cơ bong tróc và chảy máu.
- Khi bị đau bụng, ra máu bất thường:
- Đau bụng có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề, từ co thắt sinh lý đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như nhiễm trùng, thai ngoài tử cung hoặc sảy thai.
- Ra máu bất thường (không phải máu báo thai) luôn là một dấu hiệu đáng lo ngại. Cả hai triệu chứng này đều cần được thăm khám và đánh giá bởi bác sĩ chuyên khoa. Quan hệ tình dục trong trường hợp này có thể làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn.
- Khi có nhau thai bám thấp hoặc cổ tử cung ngắn:
- Nhau thai bám thấp: Nhau thai bám thấp là tình trạng nhau thai che một phần hoặc toàn bộ lỗ trong cổ tử cung. Quan hệ tình dục có thể gây chảy máu và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
- Cổ tử cung ngắn: Cổ tử cung ngắn làm tăng nguy cơ sinh non. Quan hệ tình dục có thể gây áp lực lên cổ tử cung, kích thích các cơn co và dẫn đến sinh non.
- Tiền sử sảy thai hoặc sinh non: Nếu mẹ bầu đã từng có tiền sử sảy thai hoặc sinh non, bác sĩ thường sẽ khuyên kiêng quan hệ tình dục, đặc biệt là trong 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ.
- Đa thai: Mang đa thai (song thai, tam thai…) thường có nguy cơ cao hơn so với mang đơn thai. Do đó, bác sĩ có thể khuyên bạn nên kiêng quan hệ tình dục để giảm thiểu nguy cơ sinh non.
- Rò rỉ nước ối: Nếu có bất kỳ dấu hiệu rò rỉ nước ối nào, bạn cần đến bệnh viện ngay lập tức. Trong trường hợp này, việc quan hệ tình dục tuyệt đối không được phép để tránh nhiễm trùng.
- Nếu bác sĩ yêu cầu kiêng do tình trạng sức khỏe của mẹ bầu: Đôi khi, bác sĩ sẽ yêu cầu mẹ bầu kiêng quan hệ do một số vấn đề chẳng hạn như nhiễm trùng âm đạo, viêm lộ tuyến cổ tử cung… hoặc do các vấn đề sức khỏe khác của mẹ bầu, chẳng hạn như các bệnh lý nội khoa như tim mạch, tiểu đường… Hãy tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Cách duy trì sự gắn kết vợ chồng khi phải kiêng quan hệ
Quá trình IVF và mang thai có thể mang đến nhiều thay đổi về thể chất và tinh thần cho cả vợ và chồng. Việc phải kiêng quan hệ trong một khoảng thời gian nhất định có thể tạo ra những thách thức nhất định trong việc duy trì sự gắn kết tình cảm. Tuy nhiên, có rất nhiều cách để các cặp vợ chồng có thể vượt qua giai đoạn này một cách tích cực và thậm chí còn làm sâu sắc thêm mối quan hệ của mình. Dưới đây là những bí quyết giúp các cặp đôi giữ vững sự gắn kết và thấu hiểu nhau hơn trong giai đoạn này.
Thay thế bằng các cử chỉ thân mật, chăm sóc lẫn nhau
- Cử chỉ yêu thương: Những cái ôm, nụ hôn, vuốt ve âu yếm có thể giúp cả hai cảm thấy được yêu thương và kết nối.
- Massage thư giãn: Người chồng có thể dành thời gian massage nhẹ nhàng cho vợ để giảm căng thẳng và tạo sự gắn kết gần gũi.
- Quan tâm đến những điều nhỏ nhặt: Chẳng hạn như chuẩn bị bữa sáng, giúp vợ làm việc nhà hoặc đơn giản là một tin nhắn động viên mỗi ngày cũng đủ để người vợ cảm thấy được yêu thương.
- Tặng quà: Những món quà nhỏ, ý nghĩa thể hiện sự quan tâm và tình cảm của bạn dành cho đối phương.
Chia sẻ cảm xúc để giảm căng thẳng trong quá trình IVF
- Lắng nghe và thấu hiểu: Dành thời gian để lắng nghe những lo lắng, sợ hãi và mong muốn của đối phương. Thể hiện sự thấu hiểu và đồng cảm để cả hai cảm thấy được chia sẻ và hỗ trợ.
- Cùng nhau tìm hiểu thông tin: Đọc sách, tìm kiếm thông tin trên mạng hoặc tham gia các buổi tư vấn về IVF để hiểu rõ hơn về quy trình và những khó khăn có thể gặp phải.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ từ bên ngoài: Chia sẻ với bạn bè, người thân hoặc tham gia các nhóm hỗ trợ IVF để nhận được sự động viên và lời khuyên từ những người có kinh nghiệm tương tự.
Tìm các hoạt động thư giãn chung
- Đi dạo: Đi dạo trong công viên, khu vườn hoặc trên bãi biển có thể giúp cả hai thư giãn, tận hưởng không khí trong lành và trò chuyện cùng nhau.
- Xem phim: Cùng nhau xem một bộ phim yêu thích tại nhà hoặc tại rạp chiếu phim.
- Du lịch nhẹ nhàng: Lên kế hoạch cho một chuyến du lịch ngắn ngày đến một địa điểm lãng mạn hoặc một nơi mà cả hai đều yêu thích.
- Nấu ăn cùng nhau: Cùng nhau chuẩn bị một bữa ăn ngon và thưởng thức trong không gian ấm cúng.
- Đọc sách: Đọc sách cùng nhau và chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc về những gì đã đọc.
Duy trì giao tiếp cởi mở và trung thực
- Nói chuyện thẳng thắn về nhu cầu và mong muốn: Giao tiếp là chìa khóa quan trọng để duy trì mối quan hệ lành mạnh. Chia sẻ với đối phương về những gì bạn mong muốn trong mối quan hệ, cả về mặt tình cảm và thể xác.
- Giải quyết những mâu thuẫn một cách xây dựng: Tránh đổ lỗi, chỉ trích và tập trung vào việc tìm ra giải pháp cho những vấn đề phát sinh.
- Luôn giữ thái độ tôn trọng và lắng nghe: Thể hiện sự tôn trọng đối với ý kiến và cảm xúc của đối phương.
Những câu hỏi thường gặp
Có cần kiêng quan hệ trước khi lấy trứng không?
Việc kiêng quan hệ trước khi lấy trứng là cần thiết. Thông thường, bác sĩ sẽ khuyên bạn kiêng quan hệ từ 3-5 ngày trước khi thực hiện thủ thuật này.
- Lý do:
- Hạn chế nguy cơ viêm nhiễm: Quan hệ tình dục có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là khi thực hiện các thủ thuật xâm lấn như lấy trứng.
- Đảm bảo chất lượng trứng: Kiêng quan hệ giúp tinh trùng có thời gian “chín muồi”, từ đó có thể tăng chất lượng trứng.
- Đảm bảo chất lượng tinh trùng: Nếu quan hệ quá sát ngày lấy tinh trùng, lượng tinh trùng có thể bị giảm sút, ảnh hưởng đến chất lượng mẫu tinh dịch để thụ tinh trong ống nghiệm.
Quan hệ có ảnh hưởng đến việc kích thích buồng trứng không?
Trong giai đoạn kích thích buồng trứng, buồng trứng của người phụ nữ sẽ lớn hơn bình thường và trở nên nhạy cảm hơn. Quan hệ tình dục có thể gây khó chịu, đau tức vùng bụng dưới, thậm chí gây xoắn buồng trứng (mặc dù hiếm gặp). Vì vậy, bác sĩ thường khuyên nên hạn chế hoặc kiêng quan hệ trong giai đoạn này để đảm bảo an toàn và hiệu quả của quá trình kích thích buồng trứng.
Sau chuyển phôi bao lâu thì được quan hệ?
Đây là một trong những câu hỏi được nhiều cặp vợ chồng quan tâm nhất sau chuyển phôi. Thông thường, bác sĩ sẽ khuyên nên kiêng quan hệ tình dục ít nhất 2 tuần sau chuyển phôi, cho đến khi có kết quả thử thai chính xác.
- Lý do kiêng quan hệ sau chuyển phôi:
- Tạo điều kiện tốt nhất cho phôi làm tổ: Sau chuyển phôi, phôi cần thời gian để bám vào niêm mạc tử cung và phát triển. Quan hệ tình dục có thể gây co bóp tử cung, ảnh hưởng đến quá trình làm tổ của phôi.
- Giảm nguy cơ nhiễm trùng: Quan hệ tình dục có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
- Tránh gây áp lực lên vùng bụng: Quan hệ tình dục có thể gây áp lực lên vùng bụng, đặc biệt là trong những ngày đầu sau chuyển phôi.
- Sau 2 tuần: Nếu kết quả thử thai dương tính, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc quan hệ tình dục trong thai kỳ. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên nên kiêng quan hệ trong 3 tháng đầu hoặc trong suốt thai kỳ nếu có các dấu hiệu bất thường.
Nếu lỡ quan hệ trước ngày bác sĩ khuyến cáo thì phải làm sao?
Nếu vợ chồng lỡ quan hệ trước thời gian bác sĩ yêu cầu trong quá trình IVF, hãy lưu ý các vấn đề sau:
- Theo dõi cơ thể: Nếu có dấu hiệu bất thường như đau bụng, ra máu, căng tức buồng trứng, cần báo ngay cho bác sĩ.
- Báo với bác sĩ: Không nên ngại ngần chia sẻ với bác sĩ để được kiểm tra và có hướng dẫn phù hợp, tránh ảnh hưởng đến kết quả thụ tinh hoặc chuyển phôi.
- Kiêng quan hệ ngay sau đó: Dù chưa có biểu hiện bất thường, vợ chồng cũng nên dừng quan hệ ngay lập tức và tuân thủ đúng lịch trình bác sĩ đưa ra để tránh rủi ro không đáng có.
Hy vọng rằng thông qua việc giải đáp thắc mắc làm IVF có phải kiêng quan hệ không, bài viết trên đây có thể giúp bạn đọc hiểu hơn về tầm quan trọng của việc gần gũi cũng như làm thế nào để quan hệ an toàn trong suốt quá trình làm thụ tinh trong ống nghiệm. Để được tư vấn kỹ hơn về các phương pháp hỗ trợ sinh sản, bạn đọc có thể liên hệ với Đông Đô IVF Center qua hotline 1900 1965.
