Bài viết được viết bởi BS. Vũ Việt Dũng – Bác sĩ hỗ trợ sinh sản và được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKI. Tăng Đức Cương – Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Đông Đô.
Thụ tinh ống nghiệm sinh đôi là trường hợp có thể xảy ra do chuyển nhiều phôi cùng lúc để tăng tỷ lệ thành công. Tuy nhiên, việc mang thai đôi khi làm IVF có thể mang tới nhiều tác động đến sức khoẻ, tâm lý và kế hoạch của các gia đình. Trong bài viết dưới đây, Đông Đô IVF Center sẽ giúp bạn hiểu rõ tỷ lệ mang thai đôi thành công khi làm IVF là bao nhiêu, có nên sinh đôi không?
Có thể thụ tinh trong ống nghiệm để sinh đôi được không?
Thụ tinh trong ống nghiệm có sinh đôi được không? Mang thai đôi khi làm thụ tinh ống nghiệm hoàn toàn có thể xảy ra, do chuyển nhiều hơn một phôi vào tử cung. Sinh đôi IVF cũng có hai dạng là sinh đôi cùng trứng và sinh đôi khác trứng. Theo nghiên cứu của Viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ, tỷ lệ mang thai đôi khi làm các phương pháp hỗ trợ sinh sản bao gồm IVF ở mức từ 20 – 40% [1].
- Theo một nghiên cứu được đăng trên The New England Journal of Medicine vào năm 2013 tại Mỹ, một phần ba tổng số ca sinh đôi đến từ các phương pháp hỗ trợ sinh sản (chiếm 36%), trong đó IVF chiếm khoảng 17% tổng số ca sinh đôi. Báo cáo kết luận rằng, tỷ lệ sinh đôi thông qua IVF chiếm tỷ lệ lớn trên tổng số ca sinh đôi. [2]
- Mặt khác, theo báo cáo tổng quan toàn cầu được công bố trên tạp chí Human Reproduction, kể từ những năm 1980 tỷ lệ sinh đôi trên thế giới đã tăng 1/3 so với trước đó: từ 9 lên 12 ca trên 1000 ca sinh. Nguyên nhân chính của sự gia tăng này đến từ sự phát triển của các công nghệ hỗ trợ y tế sinh sản (MAR), bao gồm cả IVF (thụ tinh trong ống nghiệm) và các phương pháp đơn giản như kích thích buồng trứng và thụ tinh nhân tạo (IUI).[3]
Có thể thấy, tỷ lệ mang thai đôi nhờ IVF cao hơn so với mang thai tự nhiên, tuy nhiên khả năng thành công sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Hơn hết việc đa thai nhờ IVF thường không được các bác sĩ khuyến khích vì mang nhiều rủi ro. Cụ thể những rủi ro mà mẹ sẽ phải đối diện sẽ có ở phần sau của bài viết.
Có thể bạn quan tâm: Xin trứng làm IVF: Thủ tục, điều kiện và những quy định cần biết
Những rủi ro có thể gặp phải khi mang thai đôi
Khi mang song thai, cả mẹ và bé sẽ phải đối diện với nhiều nguy cơ về sức khỏe, chi phí cũng như rủi ro tiềm ẩn khác.
Rủi ro cho thai nhi
Mang thai đôi có thể ảnh hưởng tới sự phát triển của thai nhi trong suốt thai kỳ.
- Trẻ có nguy cơ sinh non: Theo báo cáo tại Hội Sản Phụ khoa Mỹ, mang thai sinh đôi có nguy cơ sinh non cao gấp 6 lần so với thai đơn [4]. Bởi vì cơ thể người mẹ vốn được “thiết kế” để vừa vặn cho một em bé. Khi mang song thai, đồng nghĩa tử cung phải tăng cường sức chứa và chịu trọng lượng gấp đôi so với bình thường, dẫn tới nguy cơ bị căng giãn quá mức tử cung, sinh non. Theo một số nghiên cứu, tuổi thai bình thường của một đơn thai là khoảng 40 tuần, với song thai thường là khoảng 36 tuần. Trong đó, tuổi thai của của các trường hợp thụ tinh ống nghiệm sinh đôi chỉ được khoảng 35 tuần.
- Sức khỏe thai nhi: Tỷ lệ sảy thai ở mẹ mang song thai thường khá cao, cùng với đó là nguy cơ thai lưu, dính liền bộ phận, hội chứng truyền máu, thai chậm phát triển, đái tháo đường thai kỳ, tiền sản giật, …Các ca song thai có tình trạng tăng huyết áp thai kỳ cao gấp 3 – 4 lần so với các ca đơn thai nên thường dễ tiến triển thành tiền sản giật. Mặt khác, nếu trong thai kỳ quá trình phân tách phôi diễn ra chậm, một số bộ phận có thể dính liền với nhau, ảnh hưởng tới sức khỏe của các bé.
- Phát triển không cân xứng: Trường hợp mang song thai sẽ phải đối mặt với nguy cơ phát triển bất cân xứng, do 1 thai phát triển chậm hơn, dẫn tới chênh lệch, trẻ sinh ra bị nhẹ cân, vàng da hơn so với mang thai bình thường.
- Nguy cơ mổ lấy thai cao: Kích thước của song thai thường khá lớn, do tư thế thai không lí tưởng (vị trí thai ngược nhau trong bụng mẹ). Vì vậy tỷ lệ sinh mổ ở các ca sinh đôi chiếm đến 80% hoặc do các biến chứng thai kỳ có chỉ định phải mổ lấy thai.
Rủi ro cho sức khỏe của mẹ
Thai kỳ của các mẹ mang song thai có thể diễn ra khó khăn hơn bình thường. Các mẹ thực hiện phương pháp thụ tinh ống nghiệm sinh đôi có nguy cơ phải đối diện với nhiều rủi ro tiềm ẩn tới sức khỏe như:
- Ốm nghén nặng hơn : Khi mang đa thai, lượng hormone gonadotropin ở mẹ tăng cao hơn nên thường xuyên cảm thấy buồn nôn. Điều này gây ra những ảnh hưởng xấu đến tâm lý, sức khỏe, thói quen ăn uống của mẹ, khiến dinh dưỡng thai kỳ dễ bị thiếu hụt. Ngoài ra, mẹ bầu mang thai đôi còn thường có biểu hiện đau lưng, khó ngủ, ợ nóng, đi tiểu đêm nhiều hơn các mẹ mang thai đơn.
- Dễ bị phù nề, khó chịu: Khi mang song thai, tử cung phải giãn to hơn, chèn ép lên tĩnh mạch chủ bụng gây phù chân. Vì vậy, mẹ bầu mang thai đôi có nguy cơ bị phù sớm hơn. Bên cạnh đó, tử cung to nhanh còn thường xuyên gây ra cảm giác khó thở, làm cho thai kỳ trở nên mệt mỏi hơn.
- Cao huyết áp: Sản phụ mang song thai có tình trạng cao huyết áp trong thai kỳ cao gấp 3, 4 lần so với đơn thai. Nếu không được điều trị, cao huyết áp thai kỳ có thể gây sinh non, trẻ không phát triển tốt hoặc thai nhi mất trong bụng mẹ. Cao huyết áp thai kỳ cũng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ, đặc biệt có thể tiến triển thành tiền sản giật.
- Tiền sản giật: Tiền sản giật là tình trạng bao gồm tăng huyết áp và tăng tỷ trọng protein trong nước tiểu. Các triệu chứng nhận biết tiền sản giật bao gồm phù chân, đau đầu và tăng cân. Nguy cơ tiền sản giật ở mẹ đa thai cao gấp đôi thông thường. Do trong thai kỳ đôi, tổng khối lượng của thai nhi và tử cung lớn hơn so với mang thai đơn. Sự gia tăng này tạo ra áp lực cơ học lên tử cung và các mạch máu,có thể làm huyết áp tăng lên. Ngoài ra, mang thai đôi dễ tạo áp lực cho tử cung, ảnh hưởng đến sự điều tiết của huyết áp.[5]
- Nguy cơ tiểu đường thai kỳ: Số trường hợp mang song thai bị tiểu đường thai kỳ cao gấp đôi các ca mang thai đơn. Tình trạng này có thể xuất phát do việc khi mang thai đôi cơ thể sẽ tiết ra nhiều hormone sản xuất insulin hơn nhằm cung cấp đủ dưỡng chất cho 2 em bé. Ngoài ra, các mẹ bầu sinh đôi thường tăng cân khá nhanh và nhiều, tạo áp lực lên hệ thống insulin của cơ thể.
Tham khảo lời khuyên của bác sĩ nếu bạn vẫn muốn mang thai đôi
Mang thai đôi vẫn là mong muốn của không ít gia đình. Tuy nhiên với các mẹ hiếm muộn, cần tới phương pháp hỗ trợ sinh sản để có con thì sự an toàn của thai nhi và sức khỏe của bản thân cần phải đặt lên hàng đầu. Do đó, với việc muốn có thai đôi nhờ IVF, các cặp vợ chồng nên tiến hành thăm khám trước và tham khảo lời khuyên bác sĩ:
- Các mẹ nên dựa trên thể trạng thực tế, tình hình sức khoẻ của bản thân để lựa chọn phương pháp phù hợp.
- Trước khi quyết định thụ tinh ống nghiệm sinh đôi, gia đình nên ưu tiên việc bảo đảm sự an toàn, sức khỏe của cả mẹ lẫn thai nhi và tham khảo tư vấn từ bác sĩ.
- Khi đã đưa ra quyết định làm IVF sinh đôi với sự tư vấn của bác sĩ, các mẹ cần chú ý xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng, sinh hoạt khoa học để quá trình thụ tinh ống nghiệm diễn ra thuận lợi nhất, đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh.
- Với các mẹ may mắn mang thai đôi khi làm IVF cần chú ý thăm khám định kỳ, theo dõi sức khoẻ kỹ lưỡng.
Thụ tinh ống nghiệm sinh đôi là một quá trình phức tạp, đòi hỏi cần phải được tiến hành với những công nghệ hiện đại nhất, dưới sự giám sát của các chuyên gia đầu ngành. Đông Đô IVF Center, các mẹ sẽ được thăm khám và tư vấn kỹ lưỡng bởi các bác sĩ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực thụ tinh ống nghiệm.
Toàn bộ quá trình nuôi cấy phôi tại đây đều được ứng dụng công nghệ tiên tiến nhất như Công nghệ Timelapse, hệ thống phòng lab cao cấp, đặc biệt là phác đồ điều trị chuẩn hóa theo từng cá nhân. Đến nay, Đông Đô IVF Center đã thực hiện thành công hơn 10.000 ca IVF và chào đón hơn 8000 em bé ra đời.
Thụ tinh ống nghiệm sinh đôi có thể thành công nhưng vẫn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Nếu các ba mẹ thực sự có mong muốn mang thai đôi nhờ IVF, cần sự tư vấn của các bác sĩ để có thêm kiến thức đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh, đừng ngần ngại để lại câu hỏi tại website của Đông Đô IVF Center hoặc hotline 0965896565 nhé.
