Bài viết được viết bởi BS. Vũ Việt Dũng – Bác sĩ hỗ trợ sinh sản và được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKI. Tăng Đức Cương – Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Đông Đô.
Trong suốt quá trình làm IVF, các cặp đôi không chỉ phải tuân thủ chặt chẽ lịch thăm khám của bác sĩ mà còn phải đặc biệt chú ý tới chế độ dinh dưỡng. Vậy thụ tinh ống nghiệm cần kiêng gì? cần lưu ý gì để tăng tỷ lệ thành công, hãy cùng nhau “gỡ rối” những thắc mắc này qua bài viết dưới đây nhé.
Kiêng thuốc lá
Đứng đầu danh sách thụ tinh ống nghiệm cần kiêng gì phải kể đến thuốc lá, bao gồm các loại thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử và cả việc hít phải khói thuốc một cách thụ động. Thuốc lá gây tác động lên hầu hết các quá trình sinh sản ở cả nam và nữ giới, cụ thể [1]:
- Ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng và DNA của trứng;
- Tăng cường sản xuất hormone stress như cortisol và adrenaline, ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết tố, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt;
- Thuốc lá có thể gây co thắt các mạch máu, làm giảm lượng máu và dưỡng chất đến tử cung;
- Ảnh hưởng tới khả năng làm tổ của trứng đã thụ tinh;
- Môi trường bên trong tử cung, nơi em bé phát triển;
- Nhiều nghiên cứu cho thấy, người hút thuốc lá có nguy cơ bị vô sinh cao hơn không hút thuốc lá.
Những cặp đôi làm IVF cần hạn chế tối đa khả năng tiếp xúc với các độc tố có trong thuốc lá. Nếu người chồng có thói quen hút thuốc, cần kiểm soát lại tần suất sử dụng trong suốt giai đoạn thụ tinh trong ống nghiệm, không hút trong không gian chung có cả vợ hoặc con nhỏ.
Kiêng đồ uống có cồn
Thứ hai trong danh sách thụ tinh ống nghiệm cần kiêng gì là đồ uống có cồn. Đồ uống như bia, rượu, cocktail.. nếu sử dụng trong thời gian dài và lượng nhiều có thể để lại những ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe cả trước và trong quá trình làm IVF. [2]
- Khiến chu kỳ kinh nguyệt không đều, có thể ngừng hoàn toàn hoặc mãn kinh sớm;
- Nếu uống nhiều rượu trước hay trong chu kỳ của phụ nữ đều có thể làm gián đoạn quá trình thụ thai, ảnh hưởng tới quá trình chuẩn bị làm IVF;
- Cồn có thể làm co thắt các mạch máu, gây tổn thương tử cung hoặc làm giảm dưỡng chất tới cơ quan này;
- Tổn thương các tế bào trong tử cung, gây hại cho quá trình phát triển của phôi thai;
- Uống nhiều rượu bia ở nam giới làm giảm chất lượng tinh trùng, giảm khả năng thụ thai thành công.
Khả năng gây hại của đồ uống có cồn có thể đến từ một số độc tố bên trong thành phần như: Ethanol, Acetaldehyde…Các chuyên gia khuyến cáo việc sử dụng nhóm đồ uống cần phải hạn chế trong cả quá trình chuẩn bị sức khỏe làm IVF lẫn khi đang thực hiện.
Kiêng các thực phẩm không tốt cho sức khỏe
Chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến cơ thể của cả nam và nữ trong thời gian làm IVF. Để hành trình tìm con được thuận lợi, các cặp vợ chồng nên tránh nhóm thực phẩm không tốt như đồ hộp, đồ ngọt, đồ cay nóng…
Thức ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhanh: Các dạng thực phẩm được chế biến sẵn hoặc ở dạng đóng hộp, đồ ăn như: xúc xích, cá hộp, dăm bông, lạp xưởng, thịt xông khói… sẽ chứa nhiều chất bảo quản, chất béo bão hoà. Chất béo bão hòa chiếm 79% thành phần acid béo tạo nên noãn của nữ giới làm IVF. Nạp nhiều chất béo bão hoà có thể giảm số lượng noãn trưởng thành. [3]
Thực phẩm nhiều đường: Những loại đồ uống có nhiều đường, sẽ gây ra một số tác dụng như.[4]
- Làm giảm khả năng di động của tinh trùng, làm sản sinh ra nhiều gốc oxy hóa tự do giết chết tinh trùng;
- Ở phụ nữ, việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể dẫn tới rối loạn kinh nguyệt, giảm chất lượng trứng và phôi;
- Dễ thừa cân béo phì, về lâu dài có thể ảnh hưởng tới cấu trúc và chức năng sinh sản.
Thực phẩm cay nóng: Đồ ăn cay nóng thường là sự kết hợp của rất nhiều loại gia vị, chất phụ gia, chất bảo quản, chất béo, đường và dầu mỡ. Thực phẩm cay nóng dễ làm nhiệt độ cơ thể tăng lên, ảnh hưởng tới sự phát triển của phôi thai đặc biệt là trong giai đoạn đầu. Các loại gia vị cay nóng có thể gây kích thích tử cung, giảm khả năng bám dính của phôi thai. Đây là nguyên nhân dẫn tới nguy cơ sảy thai sau khi chuyển phôi.
Thực phẩm làm tăng khả năng sảy thai: Nếu đã chuyển phôi thành công và bắt đầu bước vào thai kỳ, chị em nên kiêng những thực phẩm như mướp đắng, rau răm, đu đủ xanh… Nhóm thực phẩm này có khả năng gây co thắt tử cung, ảnh hưởng xấu đến thai kỳ.
Trên thực tế, đây là chế độ dinh dưỡng chung có thể áp dụng cho đời sống thường ngày, toàn bộ thời gian làm IVF và hơn 9 tháng thai kỳ. Gia đình có thể tham khảo chi tiết các thực phẩm cần kiêng theo từng giai đoạn trong bảng dưới đây:
Tránh xa các hoá chất độc hại, khói bụi ô nhiễm
Một số báo cáo dịch tễ học đã cho thấy sự liên quan giữa tỷ lệ vô sinh, chất lượng tinh trùng và mức độ ô nhiễm môi trường. Theo đó, thường xuyên tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm có thể ảnh hưởng tới sự phát triển và chức năng của cơ quan sinh sản, ví dụ như: [5]
- Khói bụi ô nhiễm như bụi mịn PM2.5;
- Các hoá chất độc hại như chất tẩy rửa, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc diệt côn trùng;
- Kim loại nặng như chì, thuỷ ngân (có thể có trong các loại mỹ phẩm không rõ nguồn gốc kém chất lượng).
Theo đó, phụ nữ làm IVF nên hạn chế tiếp xúc với các chất này bằng cách:
- Giữ môi trường sống sạch sẽ, hạn chế tiếp xúc với khói bụi ô nhiễm, đeo khẩu trang khi ra đường;
- Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với chất tẩy rửa, hóa chất độc hại, thuốc diệt côn trùng;
- Lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da lành tính, có thành phần thiên nhiên, rõ ràng nguồn gốc.
Kiêng quan hệ ở một số giai đoạn
Làm IVF có phải kiêng quan hệ không? Theo bác sĩ Tăng Đức Cương, giám đốc Đông Đô IVF Center, các cặp đôi sẽ không cần phải kiêng quan hệ hoàn toàn trong suốt thời gian làm IVF, thay vào đó chỉ cần tránh một số giai đoạn như:
- Kiêng quan hệ trước khi lấy trứng, lấy tinh trùng từ 3 – 5 ngày;
- Kiêng quan hệ trước khi chuyển phôi 2 – 3 ngày;
- Kiêng quan hệ 2 – 3 tuần sau chuyển phôi.
Ở các giai đoạn khác, các cặp đôi vẫn có thể quan hệ nhẹ nhàng, cường độ vừa phải, tránh các tư thế gây áp lực lên vùng bụng.
Hạn chế căng thẳng
Sang chấn tâm lý hay stress sẽ ảnh hưởng xấu đến kết quả thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), làm chất lượng cuộc sống và sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Để IVF thành công, các gia đình nên sắp xếp nghỉ ngơi đúng giờ, tránh làm việc quá sức, dành thời gian tâm sự và động viên, giảm gánh nặng tâm lý trong suốt quá trình làm thụ tinh ống nghiệm và thai kỳ… [6]
Kiêng vận động nặng
Thụ tinh ống nghiệm cần kiêng gì trong sinh hoạt? Khi làm IVF các bác sĩ sẽ luôn khuyến khích chị em vận động nhẹ nhàng, hạn chế lao động quá sức, bê vác vật nặng… để tránh rủi ro:
- Nguy cơ sảy thai nếu vận động mạnh thường xuyên trong tháng đầu của thai kỳ;
- Tăng áp lực lên tử cung, ảnh hưởng tới việc bám dính của phôi thai;
- Vận động mạnh sau khi chuyển phôi có thể khiến chị em mệt mỏi, buồn nôn;
- Nên lựa chọn các bài thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga…
Các lưu ý khác người thụ tinh ống nghiệm cần biết
Ngoài danh sách thụ tinh ống nghiệm cần kiêng gì phía trên, các gia đình làm IVF cần lưu ý những điều sau đây:
- Uống đủ nước theo nhu cầu hoặc cân nặng của cơ thể (từ 1,5 – 2l nước/ngày), bạn có thể kết hợp giữa việc uống nước lọc, nước hoa quả…
- Xây dựng chế độ ăn đa dạng, giàu dinh dưỡng, nên ưu tiên các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe sinh sản như nhóm giàu vitamin B, sắt, kẽm, nhóm giàu canxi, omega – 3, sữa và các chế phẩm…
- Giữ tinh thần lạc quan, thoải mái trong suốt quá trình làm IVF.
- Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trong việc dùng thuốc và lịch trình thăm khám.
- Lựa chọn địa chỉ IVF uy tín có trang thiết bị hiện đại và đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm. Tiêu biểu có thể kể đến Đông Đô IVF Centre, địa chỉ làm IVF với tỷ lệ thành công vượt trội lên tới 80%. Trung tâm quy tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, đứng đầu là bác sĩ CKI Tăng Đức Cương. Phác đồ điều trị được cá nhân hoá, tối ưu cho từng trường hợp mang lại thành công cao. Tỷ lệ làm IVF thành công cao vượt tội cũng là thành quả của nỗ lực đầu tư không ngừng vào hệ thống máy móc, công nghệ nuôi cấy phôi mà còn đến từ sự tâm huyết của các y bác sĩ. Ngoài các cặp đôi hiếm muộn, nơi đây còn tiếp nhận và xử lý nhiều ca khó, lâu năm, đã từng thất bại nhiều lần, tiếp tục mở ra hy vọng tìm kiếm một thiên thần nhỏ.
Thông qua việc giải đáp thắc mắc thụ tinh ống nghiệm cần kiêng gì, hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích khác trong việc chăm sóc tâm lý và sức khỏe thể chất để chuẩn bị sẵn sàng nhất cho hành trình này. Để được tư vấn thêm về quy trình làm IVF, bạn đọc có thể liên hệ với Bệnh viện Đông Đô khoa Hỗ trợ sinh sản qua hotline 1900 1965.
